Sietske de Vet

Spanje is een veelzijdig en afwisselend vakantieland. Qua temperatuur is het een land van uitersten. Zo is het ’s zomers in het centrale deel en in het zuiden bloedheet. Maar in het midden van Spanje kan het ’s winters ijskoud zijn. Ook in de noordelijker gelegen Pyreneeën is het fris; ’s winters ligt er sneeuw in de bergen. Toch heerst dankzij de invloed van de Middellandse Zee op veel plekken in Spanje een aangenaam klimaat. Je kunt er heerlijk wandelen of fietsen, van het vroege voorjaar tot het late najaar.

De natuur in Spanje bestaat uit meren, bossen, rivieren, bergen en vulkanen. Maar Spanje biedt meer. Boeiende, oude steden als Madrid, Granada en Barcelona spreken voor zich. De Spaanse tapas zijn wereldberoemd. De flamencomuziek is opzwepend!

Je moet wel je dagritme aanpassen aan dat van de Spanjaarden. Tijdens de siësta (14-17 uur) ligt het leven stil, winkels zijn gesloten. Pas als de ergste hitte voorbij is, komt het leven weer op gang. ’s Avonds eet je in Spanje pas na 21 uur. Op toeristische plekken kun je iets eerder terecht. Voordat je gaat eten, kun je natuurlijk alvast wat lekkere tapas bestellen. Bienvenido a España!

Wandelen in Spanje

Wandelen in Spanje betekent veelal wandelen door een ongerept, woest landschap. Aan de kust is het druk, maar landinwaarts kom je op veel plekken nauwelijks mensen tegen. Wandelen in eenzame gebieden vergt daarom een goede voorbereiding.

Wandeltips

  • Bereid je voor op de hitte. Neem veel water mee, minstens 2 liter per persoon per dag.
  • Neem goed materiaal mee, draag goed schoeisel.
  • Verdiep je vooraf in de route. Neem een kompas of gps mee en gedetailleerde wandelkaarten.
  • Buiten de toeristische gebieden wordt alleen Spaans gesproken. Het is dus handig als je een beetje Spaans spreekt. Neem een Spaans taalgidsje mee voor de basale zaken.

Populaire wandelroutes

GR’s en PR’s

Net als in Nederland en Frankrijk kent Spanje een wandelinfrastructuur van GR’s en PR’s.

  • GR staat voor een lange doorgaande route, de Grande Recorrido. De GR’s zijn wit-rood gemarkeerd en lopen meestal van A naar B.
  • Een PR is een kortere route, de zogeheten Pequeño Recorrido. Deze geel-wit gemarkeerde routes bestaan uit wandellussen. Deze kun je meestal in een dag kunt lopen. Daarnaast bestaan er veel lokaal bewegwijzerde routes.

Er zijn te veel GR’s in Spanje om te beschrijven. Twee tips:

Europese wandelroutes

Daarnaast lopen er in Spanje twee Europese wandelroutes:

  • De E4 is met 10.450 km het langste E-pad van Europa. Het loopt van Spanje via Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, Oostenrijk, Hongarije, Roemenië, Bulgarije en Griekenland naar Cyprus. De route door Roemenië en Bulgarije is nog in ontwikkeling.
  • De E10 loopt van Finland via Duitsland, Tsjechië, Oostenrijk, Italië en Frankrijk naar Spanje. Deze route verbindt de IJszee en de Oostzee met de Middellandse Zee.

Wandelkaarten

  • Vooral de toeristische gebieden van Spanje zijn goed in kaart gebracht. De kaarten hebben meestal een schaal van 1:50.000 of 1:25.000. Met name nationale parken en natuurreservaten hebben goede, gedetailleerde kaarten waarop wandel- en fietsroutes staan ingetekend.
  • De topografische kaarten met een schaal van 1:50.000 beslaan heel Spanje. CNIG/IGN heeft een serie overzichtskaarten uitgebracht van alle Spaanse provincies. Daarvan is de blauwe serie voorzien van toeristische informatie. De CNIG-kaarten van nationale parken zijn online te bestellen bij La Tienda Verde in Madrid, een van de grootste boek- en kaartwinkels van Spanje.

Wandelgidsen

  • Sunflower heeft Engelstalige wandelgidsen van bijvoorbeeld Andalusië en de Picos de Europa. Er staan dagtochten in met kaartjes en routebeschrijvingen, maar ook praktische informatie over openbaar vervoer.
  • Rother heeft van vrijwel alle Canarische Eilanden een wandelgidsje uitgebracht. Dit vind ik een goede gids met veel dagtochten. De zwaarte is weergegeven in blauw, rood en zwart. Met verder veel praktische informatie en (beperkt) kaartmateriaal.
  • Cicerone heeft Engelstalige wandel- en fietsgidsen van bijvoorbeeld de Haute Route Pyreneeën (GR10), Catalonië en de Sierra Nevada. Goede gidsen met veel praktische informatie.

Neem naast een wandelgids altijd een goede wandelkaart mee. De kaarten in de gidsjes beperken zich alleen tot de beschreven routes. Dus als je van de route afwijkt, ben je van het kaartje af.

Fietsen in Spanje

Fietsen in Spanje betekent voor elk wat wils. Je kunt langs de kust fietsen, door de heuvels, de bergen of op hoogvlaktes. Je kunt ook dagtochten maken of een meerdaagse trektocht, honderden kilometers lang. Het eenzame binnenland vereist wel een goede voorbereiding van je tocht.

Tips

  • Bereid je voor op de hitte. Neem veel water mee, minstens 2 liter per persoon per dag.
  • Zorg voor goed materiaal, voldoende reserveonderdelen en gereedschap.
  • Verdiep je vooraf in de route en neem goede fietskaarten mee.
  • Buiten de toeristische gebieden wordt alleen Spaans gesproken. Het is dus handig als je een beetje Spaans spreekt. Neem een Spaans taalgidsje mee voor de basale zaken.

Populaire fietsroutes

Vias Verdes

Heel populair zijn de Vias Verdes, ‘groene wegen’. Het zijn oude, in onbruik geraakte spoorlijnen die geasfalteerd zijn en worden gebruikt als fietspad. Maar het is meer dan alleen een fietspad. Vias Verdes hebben werk en inkomsten gebracht in afgelegen gebieden. En ze dragen toeristen aan.

Spanje heeft een stuk of 60 van zulke routes. Sommige zijn kort (6 km), andere lang (120 km). Groot voordeel van de Via Verde is, dat de route altijd geleidelijk omhoog of omlaag gaat. Een trein heeft immers zijn beperkingen in een berglandschap. Vaak lopen de Vias Verdes parallel aan een spoor dat nog wél in gebruik is. Zo kun je aan het begin of eind van je tocht altijd de trein pakken.

Mooie trajecten zijn de Carrilet Via Verde (van de Pyreneeën naar de Costa Brava) en de Via Verde de la Sierra in Andalusië. Meer over de Vias Verdes: www.viasverdes.com (Spaans- en Engelstalig).

EuroVelo

Er bestaan meer langeafstandsfietsroutes in Spanje. Door heel Europa zijn er EuroVelo-routes. EuroVelo is een netwerk van bewegwijzerde Europese fietsroutes. Het samenwerkingsverband, de European Cyclist’s Federation, wordt gesteund met Europees geld.

Door Spanje lopen drie routes:

  • EuroVelo 1: Atlantische Kustroute (Atlantic Route) van de Noordkaap naar Sagres in Portugal, totaal 8186 km.
  • EuroVelo 3: Pelgrimsroute (Pilgrims Route) van Trondheim in Noorwegen naar Santiago de Compostella, totaal 5122 km.
  • EuroVelo 8: Middellandse Zeeroute (Mediterranean Route) van Cádiz in Spanje naar het Griekse Athene, totaal 5888 km.

Alle EuroVelo-routes staan op www.eurovelo.com/en/eurovelos.

Andere populaire fietsroutes

  • El Camino del Sid: van Burgos (west) naar Valencia (oost); totaal 1000 km.
  • De Zilverroute van Andalusië (zuid) via Extremadura naar Galicië (noord); totaal 1250 km.
  • De Jacobsroute naar Santiago de Compostella, dé klassieker onder de langeafstandsroutes. Van Nederland naar Spanje is het 2500 km fietsen; het Spaanse deel beslaat 1000 km.

Fietskaarten

  • Vooral de toeristische gebieden van Spanje zijn goed in kaart gebracht, meestal met een schaal van 1:50.000 of 1:25.000. Met name nationale parken en natuurreservaten hebben goede, gedetailleerde kaarten waarop wandel- en fietsroutes staan ingetekend.
  • De topografische kaarten met een schaal van 1:50.000 beslaan heel Spanje. CNIG/IGN heeft een serie overzichtskaarten uitgebracht van alle Spaanse provincies. De blauwe serie is voorzien van toeristische informatie. De CNIG-kaarten van nationale parken zijn online te bestellen bij La Tienda Verde in Madrid, een van de grootste boek- en kaartwinkels van Spanje.

Fietsgidsen

  • De bekende Bikeliner-gidsjes van de Duitse uitgever Esterbauer vind je ook in Spanje. Deze Duitstalig gidsjes zijn zeer geliefd bij fietsers. Bijvoorbeeld van Mallorca, of de Jacobs-Radweg naar Santiago de Compostella. Veel praktische informatie; kaartjes met duidelijk ingetekende routes.
  • Duitstalig en populair zijn ook de fietsgidsjes van Kettler. Compact, voorzien van duidelijke kaartjes en praktische informatie. Bijvoorbeeld van Tenerife of Mallorca.

Neem naast een fietsgids altijd een goede kaart mee. De kaarten in de gidsjes beperken zich alleen tot de beschreven routes. Als je van de route afwijkt, ben je van het kaartje af.

Mooie natuurgebieden in Spanje

Spaanse Pyreneeën

Zie de blogpost Bergwandelen in Spanje: de Spaanse Pyreneeen voor gedetailleerde info.

Picos de Europa

Zie de blogpost Bergwandelen in Spanje: Picos de Europa voor gedetailleerde info.

Canarische Eilanden

Zie de blogpost Wandelen op de Canarische Eilanden voor gedetailleerde info.

Catalonië

In het noordoosten van Spanje, aan de Middellandse Zee, ligt Catalonië. De Costa Brava, de Costa Dorada en de hoofdstad Barcelona trekken veel toeristen aan. Als je van een actieve vakantie houdt, kies dan voor het (vroege) voorjaar. Wie de Spaanse taal wil oefenen, komt bedrogen uit, want hier spreekt men Catalaans. Het is zelfs een officiële taal. De meeste Catalanen verstaan overigens wel Spaans.

Onafhankelijk

Catalonië komt regelmatig in het nieuws vanwege het streven naar onafhankelijkheid. Als je je verplaatst in de situatie van een Catalaan, is dat begrijpelijk. De welvarende regio moet veel geld afdragen aan Spanje en krijgt er weinig voor terug. Mochten de Catalanen zich los weten te maken van Spanje, dan is de kans groot dat Baskenland en de Canarische Eilanden zullen volgen.

Afstand en vervoer

De afstand van Utrecht naar Barcelona is ongeveer 1500 km. Vliegen kun je bijvoorbeeld met Ryanair of Transavia. Een auto huren in Spanje is, vergeleken met andere landen, meestal niet duur. Een combinatie van vlucht en huurauto is het voordeligst.

Wandelen in Catalonië

Voor wandelaars is Catalonië een aantrekkelijk en afwisselend gebied. In het noorden liggen de Catalaanse Pyreneeën met Parque National de Aigües Tortes, het enige nationale park in Catalonië. Ik heb er rondgetrokken met de tent en was onder de indruk van de vele bergmeertjes, rivieren en watervallen. Verwacht echter niet dat je in die bergmeertjes lekker kunt zwemmen. Toegegeven, ik had me daar dus wél op verheugd. Maar de meertjes liggen hoog in de bergen en het water is … ijskoud.

In het zuidelijker gelegen Parque Naturel de Sierra de Montsant is het warmer. Hier kun je een groot deel van het jaar terecht, maar ’s zomers is het er te heet.

Op www.euro-senders.com vind je veel (Spaanstalige) wandelinformatie.

Fietsen in Catalonië

Catalonië is heel geschikt voor een fietsvakantie. In het glooiende achterland fiets je langs wijngaarden, meren, door bossen, agrarisch gebied en oude dorpen. Je kunt gebruikmaken van de Via Verdes, oude spoorwegtracés die dienstdoen als fietspad. Langs de kust liggen mooie baaien, stranden en diverse kustplaatsen.

Je hoeft nooit meer dan een paar honderd meter te klimmen. Tenzij je natuurlijk voor de Catalaanse Pyreneeën kiest. De wegen langs de kust zijn druk. De (on)verharde wegen in het binnenland zijn veel rustiger.

Nuttige links

Andalusië

In het uiterste zuiden van Spanje ligt Andalusië. Het gebied is ongeveer twee keer zo groot als Nederland. De meeste mensen wonen in Malaga, Granada, Sevilla en Cordoba. De stranden van de Costa del Sol trekken veel zon-, zee- en strandpubliek aan. Maar het oorspronkelijke en nauwelijks ontsloten achterland is dunbevolkt en rustig. Dit is het echte Andalusië, op kunstzinnige wijze in cultuur gebracht door de Moren die hier tot ver in de 16de eeuw hun toevlucht zochten. ‘Al Busherat’, het grazige land, noemden de Moren het. Ze brachten het met hun terrassenbouw en irrigatietechnieken tot bloei. Er worden nog steeds olijven, avocado’s, sinaasappels, amandelen, druiven, citroenen, kersen en vijgen geteeld.

Wandelen en fietsen

Andalusië biedt voor elk wat wils. Fanatieke fietsers en ervaren wandelaars kiezen voor de bergen van de Sierra Nevada. De glooiende heuvels van de Sierra de Grazalema zijn voor iedereen goed te doen. En de beste reistijd? Voor een wandel- of fietsvakantie is het voorjaar een heerlijk jaargetijde. Maar let op: de passen in de Sierra Nevada kunnen tot in april nog bedekt zijn met sneeuw. Voor de hoge bergen kun je je reis beter een maandje uitstellen.

Vervoer

Voor de Sierra de Grazalema kun je het best vliegen op Malaga, bijvoorbeeld met Ryanair of Transavia. Voor de Sierra Nevada kun je ook vliegen naar Almeria (Transavia, Arkefly of Ryanair) of Sevilla (Transavia). Rechtstreekse vluchten tussen Amsterdam en Granada of Cordoba zijn er niet. Een auto huren in Spanje is, vergeleken met andere landen, goed betaalbaar. Een combinatie van vlucht en huurauto is het voordeligst.

Sierra Nevada

Vanaf de torens van het Alhambra in Granada kun je de besneeuwde toppen van de Sierra Nevada al zien liggen. Ze zijn meer dan 3000 m hoog. Er zijn zelfs een paar kleine gletsjers. Maar in de Alpujarras vind je ook groene heuvels en langgerekte, vruchtbare dalen. Hoog in de bergen kun je stevige wandeltochten maken. Vanuit Trévèlez klim je via het zadel van de Mulhacén – El Chorillo – naar de berghut Poqueira van de Spaanse alpinistenvereniging. Vanaf deze refugio op 2500 n hoogte kun je de top van de Mulhacén beklimmen. Met wat geluk sta je oog in oog met de zeldzame Spaanse steenbok, de Capra Pyrenaica.

Sierra de Grazalema

Zelf heb ik enorm genoten van een relaxte wandelvakantie in Parque Naturel de Sierra de Grazalema. Ik herinner me groene velden vol bloemen, maar ook hoge en grillig gevormde kalkrotsen. Ik liep er door uitgestrekte kastanjebossen en overnachtte in kleine witte dorpjes.

In de week voor Pasen viert men hier Semana Santa, de Heilige Week. Overal zijn er dan processies: optochten met muziek en verklede mensen met grote puntmutsen. Precies in deze week logeerde ik in het oude Ronda. De hele avond trokken er processies voorbij, er kwam geen einde aan. Een bijzonder schouwspel. Andalusië kent overigens veel meer feesten in andere periodes van het jaar.